رویهمرفته راه های مختلفی برای توامند شدن در مهارت لیسنینگ یا تقویت این مهارت وجود دارد و رویکرد ها در این زمینه میتواند از شخصی به شخص دیگر متفاوت باشد. در اینجا به مفهوم کلی لیسنینگ خوب یا لیسنینگ قوی میپردازیم و یک راه و روش ویژه را برای رسیدن به یک سطح خوب در این مهارت بازبینی خواهیم کرد.
لیسنینگ Listening قوی چیست؟
قوی بودن لیسنینگ یا “یک لیسنینگ خوب” به ویژه در حوزه آزمون های آیلتس و تافل به معنای (1) توان آزمون دهنده در درک و شناخت تک تک واژگان از یک سو و (2) درک کلی مطلب شنیده شده از سوی دیگر است. برای همین 2 دسته سوال در بخش شنیداری یا لیسنینگ این آزمون ها مطرح میشود که یکی به کلیات آنچه شنیده شده میپردازد و در این باره پرسش میکند و دسته دیگر به جزئیات ریز در حد یک واژه خاص در یک متن میپردازد و همان یک واژه را برای نمره دادن در نظر دارد ولو زبان آموز از مفهوم آنچه در تمامی متن شنیداری شنیده ناآگاه باشد.
پیشنهاد یک روش خوب برای تقویت لیسنینگ آیلتس و تافل
یک راه خوب برای تقویت لیسنینگ و امکان بالا بردن نمره بخش شنیداری در حوزه آزمون های آیلتس و تافل وجود دارد که البته شیوه تازه ای نیست و پیش از این هم در میان بسیاری از آموزشگاه ها و مدرسان رایج بوده و البته موافقان و مخالفان زیادی دارد ولی بسیار دیده میشود که به فراموشی سپرده شده و بسیاری از زبان آموزان از آن ناآگاهند.
این راه یا شیوه عبارت است از نوشتن واژه به واژه متن شنیداری یا Listening Passage بر روی کاغذ و تطبیق دادن آن با Transcript آخر کتاب مربوطه یا با استاد که به آن transcribe کردن گفته میشود. فرهنگ لانگمن این واژه را اینگونه تعریف میکند:
transcribe: to write down something exactly as it was said
این روش البته مزایا و معایب زیادی دارد و از آن گذشته تاثیر یکسانd بر روی تمامی زبان آموزان نخواهد داشت! تجربه نشان داده این روش برای برخی زبان آموزان بسیار خوب و پربازده و برای برخی تنها یک روش “معمولی” با بازده متوسط خواهد بود. اما در ادامه نگاه نزدیک تری به مزایا و معایب این روش خواهیم داشت:
مزایا و معایب روش Transcribe کردن(نوشتن واژه به واژه لیسنینگ) برای امتحان های آیلتس و تافل:
(1) یکی از بزرگترین برتری های این روش که به ویژه برای آزمون های آیلتس و تافل میتواند بسیار کاربردی و مفید باشد آن است که توجه و موشکافی زبان آموز از جمله به واژه میرسد. به این معنی که زبان آموزی که تا پیش از این روش در تمرین های لیسنینگ خود تنها درک معنای کلی یک جمله را ملاک “فهمیدن” تصور میکرد ولی در امتحان اصلی یا آزمایشی نتیجه خوبی نمیگرفت در این روش به سادگی خواهد فهمید ضعف او دقیقا در کدام واژه ها بوده و چند درصد واژه های یک track لیسنینگ را اصلا متوجه نمیشده است. شاید بتوان گفت این روش تنها روشی است که زبان آموز در آن خواهد فهمید کدام واژه را در یک جمله درک نکرده و در آن ضعف دارد.
از آنجایی که پایه برخی از تست های آیلتس و تافل در بخش لیسنینگ تنها درک یک واژه است و نفهمیدن همان یک واژه میتواند به از دست رفتن یک امتیاز (از 40 امتیاز در لیسنینگ آیلتس) بیانجامد بنابراین دقت زبان آموز نه در سطح جمله بلکه باید در سطح واژه باشد و فلسفه این روش تقویت لیسنینگ کاملا با این دست از پرسش ها همخوانی دارد.
(2) زبان آموز تمرکز و درک بهتری از واژگان انفرادی داشته و به تلفظ یا گویش درست واژگان از یک سو و ترکیب هایی که واژه های کلیدی در آن جای میگیرند یا همان collocation ها توجه بسیار بیشتری خواهد کرد. آشنایی بهتر با تلفظ واژگان به معنای درک یا آموختن بهتر لغات در لیسنینگ و بالا رفتن نمره لیسنینگ از یک سو و افزایش شانس زبان آموز در کارکرد بهتر در بخش اسپیکینگ خواهد بود چرا که یکی از 4 معیار نمره دهی در بخش speaking آیلتس و تافل همین گویش یا تلفظ درست واژگان است که فایل های شنیداری یا لیسنینگ میتواند منبع بسیار خوبی برای آن باشد. اهمیت ترکیب ها یا collacation ها نیز در اینجا بیشتر توضیح داده شده است.
(3) اما از معایب این روش این است که با خلق و خوی سست و تنبلی بسیاری از زبان آموزان که از روز نخست تا روز آخر بدنبال میان بر ها و راه های ساده و بدون دردسر هستند اصلا همخوانی ندارد. متاسفانه اکثریت زبان آموزان حاضر نیستند انرژی زیادی روی آموختن زبان انگلیسی بگذارند و اکثریت ایشان که با شیوه های جزوه خوانی و نکته و تست زنی دوران کنکور و دانشگاه های ایران شدیدا خو گرفته اند در رویارویی با یک آزمون بین المللی نشانه هایی از خستگی، پریشانی زودهنگام و گاه سرخوردگی و یاس را نشان میدهند تا جایی که برخی شیوه های آموزشی همانند این روش میتواند به انجام ندادن برخی دیگر از تکالیف محول شده به ایشان بیانجامد!
(4) این روش نسبت به روش های معمول “گوش کردن و تست زدن” وقت گیر تر است و زبان آموزانی که در دوره های فشرده بدنبال بالا بردن نمره خود هستند شاید نتوانند از این شیوه سود چندانی ببرند. البته این مساله محدود به این روش نیست و بسیاری از زبان آموزانی که موفق به دریافت نمره مورد نظر خود در آزمون نخست نمیشوند در واقع موفقیت چندانی در بالا بردن نمره لیسنینگ و ریدینگ در یک بازه زمانی 1 یا 2 ماهه نشان نمیدهند چرا که بالا بردن یک نمره در هر یک از این دو مهارت نیازمند تمرین بسیار، آموختن و افزایش دانش واقعی زبان انگلیسی است و با شیوه های کوتاه و بی دردسر سازگار نیست.
اما منابع روش Transcribe کردن کدامند؟
منابع این روش همان منابع قبلی شما برای بخش لیسنینگ است و اگر در سطح پایه و آغازین هستید میتواند در بخش منابع آیلتس یا تافل بدنبال کتاب های برای لیسنینگ باشید و اگر به سطح آزمون اصلی رسیده اید میتوانید منابع آزمون را Transcribe کردن و با متن پایانی آن تطبیق دهید. تمامی کتاب های لیسنینگ آیلتس و تافل و کتاب های آزموشی لیسنینگ در سطح های پایین تر میتوانند منابع خوبی برای این روش باشند.
گام آخر در این روش
اگر این روش را مستقیما برای آزمون های آیلتس یا تافل به کار میبرید توجه کنید روش یاد شده را به گونه ای به کار ببرید تا یک رونویسی کورکورانه و بی هدف از روی متن شنیداری یا listening passage نباشد. برای مثال میتوانید پس از گذر از مراحل اولیه یک آزمون آزمایشی یا اصلی را transcribe کرده و پس از پایان کار به نحوه طرح شدن پرسش ها بپردازید و به واژه هایی که بعنوان پاسخ معرفی شده اند توجه ویژه ای بنمایید. در پایان همان لیسنینگ را بار دیگر گوش کنید و ببینید آیا جمله ها را بدون مشکل درک میکنید یا نه و به ویژه آیا واژگانی که پاسخ سوالات طرح شده هستند را میتوانید در میان جمله ها متوجه بشوید یا نه. کوشش کنید با دقت زیاد و تمرین این مهارت را بدست آورید.
.
