بریتانیا کشوریست با متنوع ترین گویش ها در جهان، با لهجه های بیشماری که در طول تاریخ هزاران ساله شکل گرفته است. تعداد کمی کشور انگلیسی زبان با چنین تنوع زبانی در چنین فضای کوچکی وجود دارند.
( توجه : در این متن از الفبای آوایی بین المللی ( IPA ) استفاده شده است)
این متن فهرستی است از مهمترین لهجه های انگلیسی بریتانیایی. گرچه این فهرست به هیچ وجه کامل نیست اما به شما یک نمای کلی از لهجه ها و گویش هایی را می دهد که در این سایت و یا جاههای دیگرمورد بحث قرار می گیرد. (تاریخ انتشار اولیه: 3 دسامبر 2015)
زبان آموزان به ویژه در آغاز راه فراگیری زبان انلگلیسی گرایش فراوانی به پافشاری بر یادگیری زبان با لهجه خاص داشته و حتی گویش های مختلف همانند بریتیش و امریکن را دو زبان ناهمسان میپندارند. این نگرش تا جایی ادامه دارد که حتی برخی از زبان آموزانی که برای آزمون آیلتس آماده میشوند ممکن است از منابعی که با لهجه امریکن ارائه شده به ویژه منابع مربوط به مهارت شنیداری بهره نگیرند! در اینجا کوشش میکنیم دیدگاه کارشناسان و پژوهشگران در زمینه لهجه یا گویش را بازبینی نماییم.
برخی افراد ممکن است گمان کنند لهجه ندارند. و یا اینکه ممکن است شما فکر کنید دیگران لهجه ندارند. اما همه مردم لهجه دارند. اصطلاح «بدون لهجه» برخی اوقات توسط غیر زبان شناسان به افرادی اطلاق می شود که با یکی از لهجه های مرجع با شان و اعتبار بالا مانند بریتانیایی و آمریکایی عمومی صحبت می کنند که متعلق به مردم ساکن مناطق گسترده ای از جهان و یا مردم با طبقه اجتماعی بالا است. اما اینها هم در حقیقت لهجه هستند.
لهجه شما با توجه به اینکه زبان را چگونه، کجا و چه زمانی فرا گرفته اید، تفاوت می کند و بر برداشت افراد دیگر در خصوص شما و لهجه تان تاثیر می گذارد. مردم لهجه ثابتی ندارند که توسط تجربیات آنها تعیین شود. ما می توانیم طریقه صحبت کردن خود را هم آگاهانه و هم ناآگاهانه کنترل کنیم. اکثر مردم لهجه خود با توجه به مخاطب خود تغییر می دهند. ما اغلب بدون آنکه خودمان متوجه شویم، تغییر لهجه می دهیم و این تجربه جدیدی محسوب می شود.
اینکه مردم لهجه شما را می فهمند یا خیر، نه تنها بستگی به ویژگی های لهجه شما، بلکه بستگی به شنونده و اطلاعات آنها در مورد افراد دیگری دارد که با لهجه مشابه شما صحبت می کنند.
لهجه شما ممکن است با ساکنان یک محل خاص در ارتباط باشد (برای مثال، ساکن نیویورک، لندن و یا دهلی نو). برخی از افراد ممکن است تنها به سادگی بگویند که شما اهل آمریکا، انگلستان و یا هند هستید. لهجه شما حتی ممکن است بر صحبت کردن شما به زبان غیرمادری تان نیزتاثیر بگذارد( برای مثال شما ممکن است فرانسوی را با لهجه انگلیسی و یا انگلیس را با لهجه کره ای صحبت کنید). این غیر ممکن است که فردی بدون انتقال برخی اطلاعات از طریق لهجه خود صحبت کند.
تمامی زبان ها را می توان با لهجه های مختلف بیان کرد. هیچ چیز غیر عادی در مورد زبان انگلیسی وجود ندارد. و تمام کسانی که از یک مکان آمده اند الزاما همانند یکدیگر صحبت نمی کنند: در هر منطقه ای انواع لهجه ها وجود دارد.
زبان با گذشت زمان تغییر می کند. کلمات جدیدی به آن اضافه و تغییرات دستور زبانی ایجاد می شود و به طور کلی لهجه در طول زمان تغییر می کند. اگر شما به صدای مردمی که 100 سال پیش به زبان شما سخن می گفتند، گوش دهید، خواهید دید که لهجه ها چقدر تغییر کرده است. برای مثال به برخی از لینک های گروه بایگانی کلمه گفتاریSpoken Word Archive Group مراجعه کنید.
چرا زبان ها لهجه های مختلفی دارند؟
این طبیعت انسان است. ما در هر مکانی مانند کسانی رفتار می کنیم که در کنار آنها زندگی می کنیم. ما اعضای گروه های اجتماعی هستیم و در گروه های اجتماعی، دوست داریم به شیوه ای مشابه رفتار کنیم تا نشان دهیم به آنجا تعلق داریم. بازتاب این واقعیت، در صحبت کردن ما همچون طرز لباس پوشیدن و غذا خوردن ما مشاهده می شود.
هنگامی که گروه ها متفاوت می شوند، طریقه صحبت کردن آنها نیز متمایز می شود. این اتفاق به شکل اجتماعی و جغرافیایی رخ می دهد، اما ساده ترین راه برای نشان دادن آن، تفاوت های جغرافیایی است. اگر یک گروه به دو دسته تقسیم شود (تصور کنید که نیمی از آنها به جزیره الف و نیمی دیگر به جزیره ب بروند)، سپس به محض جدا شدن از یکدیگر، لهجه آنها در طول زمان تغییر خواهد کرد، به طوری که تنها پس از گذشت یک نسل، لهجه این دو جزیره با یکدیگر فرق خواهد داشت. اگر این دو دسته قرن ها از یکدیگر جدا بمانند، لهجه آنها به قدری با یکدیگر تفاوت خواهند داشت که ما خواهیم گفت این دو گروه به دو زبان مختلف سخن می گویند.
انسان عاشق سفر است. ساکنان شرق آفریقا بیش از 100،000 سال پیش وطن خود را ترک کردند، در سراسر جهان پخش شدند. و آنها به شکل گروهی به بعضی از نقاط نقل مکان کردند و با ساکنان آنجا آمیختند. یکی از آخرین مکان هایی که این افراد به انجا رسیدند، نیوزیلند بود، که مردم اهل جزایر پلینزی (که در حال حاضر به عنوان مائوریس شناخته می شود) درآنجا زندگی می کردند که چهار صد سال بعد اروپایی ها به آنها پیوستند.
زبان انگلیسی در انگلستان در نتیجه ی حرکت مردم به انگلستان از سراسر دریای شمالی در قرن پنجم شکل گرفت – آنها حداقل موج بزرگ چهارم انسان هایی بودند که به جزیره انگلیس رسیدند و فرزندان امواج قبلی جمعیت، زمانی که آنها وارد آنجا شدند، هنوز در آنجا سکونت داشتند. در دوران مدرن (400 سال گذشته) فعالیت های تهاجمی و اکتسابی اروپایی ها آنها را بر ان داشت تا در سراسر جهان پخش شوند و زبان خود (به ویژه انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی، پرتغالی و هلندی) را با خود منتقل کنند.
چرا لهجه های یک محل خاص مانند یکدیگر هستند؟
برخی از تغییرات در لهجه روال جداگانه ای دارند. اما گاهی اوقات ما باید در مورد نسل اولی که یک زبان خاص را به یک مکان جدید می آورد، صحبت کنیم. نخستین نسل از کودکانی که در یک جای جدید رشد می کنند، بسیار مهم هستند. کودکانی که با هم رشد می کنند، یک گروه از همسالان هستند. آنها می خواهند همانند یکدیگر صحبت کنند تا هویت گروه خود را بیان کنند. لهجه ای که آنها از طریق دوران کودکی خود دارند، به پایه و اساس لهجه های آن محل جدید تبدیل خواهد شد. بنابراین لهجه آنها از کجا آمده است؟
نخستین نسل از کودکان بر لهجه بزرگسالان پیرامون خود متمرکز شده و چیز جدیدی را ایجاد می کنند. اگر مردم به صورت گروهی به مکان جدیدی وارد شوند، معمولا چند لهجه مختلف را با خود به ارمغان می آورند (همانند ورود یک گروه از انگلیسی زبانان به امریکا، استرالیا و نیوزیلند). کودکان ترکیبی از لهجه هایی را که می شنوند رسم می کنند و لهجه خود را از آنچه می شنوند، استخراج می کنند. لهجه های مدرن استرالیا بیشتر شبیه به لهجه های انگلیسی شهر لندن هستند زیرا احتمالا نسل بنیانگذار آن (در قرن هجدهم) بخش بزرگی از فقرای لندن بوده اند که به عنوان محکومین به استرالیا مهاجرت کرده اند. لهجه های نیوزیلند به لهجه استرالیایی شبیه هستند چون تعداد زیادی از مهاجران اولیه انگلیسی زبان نیوزیلند از استرالیا آمده بودند.
ترکیب نوع صحبت کردن مهاجران به یک مکان جدید، نوع لهجه کودکان را تعیین خواهد کرد. اما اولین نسل متولد شده در یک محل جدید، تنوع نسل پدر و مادر خود را حفظ نخواهند کرد – آنها با لهجه ای شبیه به دیگران و از گروه سنی خود صحبت خواهند کرد. و اگر جمعیت به اندازه کافی آرام رشد کند، کودکان قادر خواهند بود نسل بعدی را نیز به گروه خود جذب کنند، به طوری که حتی مهاجران زیادی از گروه های دیگر (مانند مهاجران ایرلندی در استرالیا) تفاوت های زیادی را به لهجه محل جدید وارد نخواهند کرد. اکثر پدر و مادرها این موضوع را می دانند. اگر کسی از نیویورک (آمریکا) با فردی از گلاسکو (اسکاتلند، بریتانیا) ازدواج کند و این دو، کودکی را در لیدز (انگلستان) بزرگ کنند، این کودک شبیه هیچ یک از پدر و مادرش صحبت نخواهد کرد بلکه مانند کودکانی صحبت خواهد کرد که با انها در مدرسه است.
برای درک اینکه در گذشته چه اتفاقاتی رخ داده است، باید به شواهد قوی در تاریخ و زبان دسترسی داشته باشیم. ما باید بدانیم مهاجران از چه مناطقی آمده و چه لهجه هایی داشته اند.
